تغییراتی که انسان در طول حیات در جهت ارتقای جسمی ، ذهنی ، گفتاری و اجتماعی کسب می نماید را نمو یا تکامل می نامند .
تکامل در مسیرهای متفاوتی صورت می گیرد ، یعنی به جز مسیر تکامل فیزیکی یا تکامل جسمی تکامل در ابعاد ذهنی ، فیزیولوژی ، نوروفیزیو لوژی ، سایکولوژی و اجتماعی نیز صورت می گیرد و در تمام ابعاد فوق کودک ارتقای عمکرد حرکتی ، حسی ، ذهنی ، گفتاری ، اجتماعی و رفتاری را کسب خواهد کرد .
فرآیند رشد و تکامل از دوران بارداری آغاز می شود . خطرات این دوران می تواند مرحله تکامل فیزیکی یا جسمانی را تحت تأثیر قرار داده و منجر به بروز عوارض در شیر خوار شوند . تکامل و رشد مغزی زود هنگام جنین انسان را به وضوح از دیگر حیوانات متمایز می کند و ارتباط تنگاتنگی بین تکامل توانایی های هوشی ، رشد مغز و سیستم عصبی وجود دارد .
توانایی های حرکتی مانند نشستن ، راه رفتن ، گرفتن و غیره به طور طبیعی بدون تأثیر زیاد عوامل خارجی تکامل پیدا می کنند و این در حالی است که فرآیند رشد فکری ، به پیش نیاز های ویژهای در محیط پیرامون کودک نیاز دارد .
معیارهای مختلفی به منظور بررسی روند تکامل مطرح و بررسی شده اند ، از آن جمله می توان به
که شامل چهار معیار زیر می باشد و معیارهای ماژور رفتاری در نظر گرفته شده اند اشاره کرد :
۱ – رفتارهای حرکتی : شامل اعمال حرکتی درشت و ظریف می باشد .
۲ – رفتارهای انطباقی : قابلیت انطباق به مو ضوعی خاص از طریق درک حسی – حرکتی و انجام مناسب بر اساس قضاوت ذهنی در مورد آن موضوع خاص .
۳ – رفتارهای زبانی : رفتارهای زبانی بر اساس احساس و درک صداها و ایجاد هماهنگی بین اشارات و حرکات در سخن گفتن و یا تقلید و ادای چیزی را در آوردن می باشد .
۴ – رفتارهای شخصی و اجتماعی : شامل واکنشهای شخصی کودک به فرهنگ اجتماعی و محیطی است که کودک در آن زندگی میکند .
متخصصان اطفال در بررسی اختلات تکاملی کودکان می توانند نقش بسیار مهمی را ایفا کنند ، همچنان که برای کودکان دچار تاخیر تکاملی و یا بسیاری از مشکلات و بیماریهای جسمی تست های غربالگری را انجام می دهند ، در مورد کودکان دچار اختلا لات رفتاری نیز با انجام تست های غربالگری و ارجاع به متخصصین توانبخشی ، اقدامات لازم هرچه سریعتر صورت خواهد گرفت .
رشد کودکان فلج مغزی
احتما لاَ والدین با مطلع شدن از تشخیص فلج مغزی فرزندشان دچار شوک می شوند با شنیدن اینکه فرزند دارای نارسایی رشدی ، تاخیرات حرکتی یا تاخیر رشدی عصبی است . دچار پریشانی خواهند شد .
کودک ممکن است در بعضی از مراحل رشد تواناییهای طبیعی داشته باشد و در بعضی تواناییها دارای رشد کمتر ویا مهارتهای متغیر باشد . تنها حرکات درشت است که نسبت به سطوح رشدی دیگر پیشرفت کمی دارد با انگیزه و صرف وقت ، رسیدن به هدف راه رفتن ، ممکن است دست یافتنی باشد .
درمانگرها ممکن است همچنین وسیله ویژه ای را که برای رشد و پیشرفت کودک ضروری است و به او در کسب مهارتها کمک می کند پیشنهاد کنند . درمانگران اغلب به عنوان رابط مراکز اجتماعی هستند که ویلچرها ، وسایل کمک شنوایی صفحات ارتباطی یا وسایل ویژه دیگر را فراهم می کنند تمام مراحل درمان در جهت یادگیری این مسئله است که چطور برای کودک در جهت یادگیری مهارتهای جدید ایجاد انگیزه کنیم . وقتی مشکلات رشدی کودک جدی باشد ، باید انگیزه مناسب در او تقویت گردد.
مهمترین و بهترین شیوه تشویق کودک ، تمجید از تلاشهای او است . با از بین بردن موانع به کودک کمک کنیم تا پتانسیل بالقوه اش را به مرحله ظهور رسانیده و بتواند از موفقیت هایی که قادر به کسب آنها ست مطلع گردد.
درنهایت باید به والدین گوشزد کرد که فرزندشان یک فلج مغزی است ولی پیش از آن یک کودک است . او باید مانند کودکان دیگر از فرصتها رشد و نمو برخوردار باشد . حقیقت این است که بازی کردن ، وبرقراری ارتباط ، بیشتر اوقات برای او ازکودکان دیگر دشوارتر است . مراقبت و یاری دادن او نیز غالباَ سخت تر است ولی شما می توانید با همدیگر رشد کرده و آموزش ببینید و از بازی و یاد گیری لذت ببرید و با چالشهای پیرامون کودک خود روبه رو شوید .
انسانهای بسیاری هستند که می توانند به شما در رویارویی با این مشکلات کمک کنند مانند کسانیکه به کودکان فلج مغزی آموزش داده و والدین آنها را در شناخت فرزند معلول خود همراهی می نمایند . شما و کودکتان می توانید با هم زندگی کنید ، آموزش ببینید و رشد کنید .